حیات عاشورایی

حیات امسال دو منزل مهر و آبان را پشت سر گذاشت و به شماره هشتاد و یکم خود رسید. خدا را شکر که همین شماره‌های ابتدایی امسال بوی عاشورایی گرفت. "حیات عاشورایی" ویژه‌نامه هیات میثاق با شهدا در چند پرونده "خیمه حسینی"، "دانش حسینی"، "رسانه حسینی" و "نگارخانه حسینی" به موضوعات محتلف هیات، اصول و شاخصه‌های هیات، چرایی قیام سیدالشهدا، مقتل شناسی، حسین علیه‌السلام در عرصه علم، شعر عاشورایی و... پرداخته است.

در این شماره، مصاحبه با حضرت آیت‌الله جاودان، حاج مهدی رسولی، محمد مهدی سیار، حجت‌الاسلام کاشانی و وحید یامین‌پور انجام شده است. در ادامه مصاحبه کوتاه بنده با حضرت آیت الله جاودان را می‌خوانید:

بی غل و غش می‌پسندند! 

نکته‌هایی برای هیاتی‌ها در مصاحبه کوتاه با حضرت آیت الله جاودان

پیش‌نوشت: آیت الله جاودان برای بسیاری از پایتخت نشینان استاد اخلاقی شناخته شده هستند. در یکی از شب‌ها، آیت الله مهمان هیات میثاق با شهدا است و فرصتی دست می‌دهد تا پای صحبت‌های ایشان نشسته و مصاحبه‌ای کوتاه داشته باشیم.

 

حاج آقا جاودان به عنوان اولین سوال، نکته‌ای که خود شما همیشه نسبت به هیات‌ها و عزاداری برای حضرت امام حسین علیه‌السلام تاکید داشته‌اید چیست؟

 اصل عزاداری برای امام حسین علیه‌السلام، جلسه برای امام حسین علیه‌السلام، همه چیزهای مربوط به اما حسین علیه‌السلام همه برای این است که آدم به هدایت برسد، همه این مسائل برای هدایت است چون امام حسین کربلا رفته است برای هدایت، شهید شده است برای هدایت، زن و بچه او اسیر شده است برای هدایت.

هر چیز از امام حسین علیه‌السلام به بعد هم نگاه کنید؛ مانند زیارت امام حسین، سینه زنی و سیاه پوشی برای امام حسین، همه آن ابعاد مختلفی است از جریان هدایت که امام حسین علیه‌السلام در راس هدایت بوده و این‌ها جلوه‌های کوچکی از هدایت هستند. بنابراین جلسه عزاداری ما، جلسه‌ای برای هدایت می‌شود.

سینه زنی درون آن هدایت هست فقط شما باید درست آن را انجام دهید، روضه خوانی درون آن هدایت هست، شما لازم  نیست در آن هدایت بگذاری فقط درست انجام بده! در همه اینها هدایت وجود دارد به شرطی که به درستی انجام شود.

منظور از این که کارشان را درست انجام بدهند چیست؟

ببینید این است که من اگر می‌خواهم روضه بخوانم روضه صحیح بخوانم، یعنی وقتی می‌خواهم سینه بزنم این گونه است که نمی‌خواهم سینه‌زنی‌ام را نشان دهم، بلکه فقط می‌خواهم سینه بزنم. این که کار را درست انجام دهند به نیت مربوط می‌شود، به چگونگی رفتار مربوط می‌شود.

معمولا برایمان در صحبت‌هایتان از حاج آقا حق شناس می‌گفتید؛ ایشان در ماه محرم به چه امری تاکید می‌کردند؟

ایشان دهه محرم را خیلی جدی تعطیل می‌کردند و همان‌گونه که سایر بزرگان نیز همین‌گونه بودند می‌کوشیدند که کل کارها برای امام حسین علیه‌السلام باشد.

یعنی همه مسائل را جهت دهی به سمت امام حسین علیه‌السلام می‌کردند؟

همه چیز شکل و رنگی از امام حسین علیه‌السلام بگیرد و به امام حسین علیه‌السلام مربوط باشد، این نکته اول.

نکته دوم که خیلی جدی و به یک ارتباط معنوی هم متصل می‌کردند، می‌فرمودند دهه محرمی بود که گفتم روضه می‌خوانم، جلسات را شرکت می‌کنم و درسم را هم می‌خوانم که در خوابی یا چیزی مثل خواب حضرت زینب سلام الله علیها را دیدند که فرمودند: نه! درس را تعطیل کن و این دهه برای امام حسین علیه‌السلام است. بعد از آن ایشان دقیقا این مورد را عملی می‌کردند.

 

خدا را شکر در کشور هیات‌های فراوانی در ماه محرم به عزاداری می‌پردازند و همچنین هیات‌های هفتگی نیز به راه است. اما به نظر شما مواردی که شاید مورد غفلت قرار گرقته باشد و هیاتی‌ها باید بدانند چیست؟

کار اگر خالص شد؛ بی غل و غش می‌پسندند. هرچه کار بی غل و غش باشد، خلوص بیشتر می‌شود.

غل و غش کمتر باشد؛ یعنی من کمتر در جریان باشم، من کار را می‌کنم اما به نام شما باشد، من پول خرج می‌کنم ولی به نام شما می‌شود، یعنی هیج کس نداند، هیچ کس!

اگر این خلوص برقرار شد این جریان هدایت آن‌جا با تاثیرات عمیق‌تر و وسیع‌تری عمل خواهد کرد. اگر غل و غش داخل آن باشد پرتو هدایت کمتر خواهد بود.

 به عنوان سوال پایانی، مداومت بر عزاداری سید الشهدا علیه‌السلام در قالب‌هایی مانند هیات هفتگی به نظر شما چه جایگاهی دارد؟

آن‌چه در دهه محرم باید گفته شود نکات اساسی است برای آنان که در طول سال نمی‌آیند، بنابراین باید برای آنان مسائلی را گفت که در طول یک سال به کار بیاید. اگر این طور نبود و همه در طول سال حضور داشتند توصیه می‌کردیم که در دهه محرم همه‌اش به روضه خوانی و گریه کردن برای امام حسین علیه‌السلام و این چیزها بگذرانید. 

بنابراین باید در دهه محرم حرف‌هایی را گفت که به کار یک سال بیاید ولو اینکه برای اصحاب اصلی جلسه حرف‌های تکراری باشد که در طول سال به آن پرداخته شده است.

مطلب دیگر این است که هیات‌های هفتگی در طول سال برای تقویت معارف برگزار شود. یعنی این کار تقویت معارف به بهانه عزاداری است، هرچند که خود عزاداری نیز وجود دارد. اسم و نام و پرچمش عزاداری برای امام حسین علیه‌السلام است اما در ذیل آن صدتا  کار می‌توانیم انجام دهیم. به فرض مثال برای کارهای خیر پول جمع می‌کنیم... 

بنابراین مساله تعلیم و تبیین معارف لازم است. این مجموعه‌ای است که در طول سال می‌کوشیم که انجام دهیم، ولی عزاداری هم هست.

گریه کردن و عزاداری را تعلیم ببینند، تربیت بشوند. بچه‌های هیاتی و غیر هیاتی تفاوت داشته باشند. تفاوت در این نیست که جیغ و فریاد بزند، کس دیگری هم می‌تواند این فریاد را بزند اما این نیست؛ بچه هیاتی که به هیات می‌آید می‌آموزد عزاداری را، می‌آموزد گریه کردن را،  می‌آموزد ادب زیارت و ادب حضور در مجالس حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام را.